Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Pato-de-lioun(-jauno-e-verdo)
Alchemilla xanthochlora
Rosaceae
Nom en français : Alchémille jaune vert.
Descripcioun :Li pato-de-lioun soun maleisado à destria. Pamens aquelo, pulèu coumuno dins li relarg fres e umide de mountagno èi pas la mai tihouso. Es uno planto pulèu grando e bèn drecho emé uno enflourejado que despasso bèn li fueio. Dóu group ALCHEMILLA, fau verifica que s'atrobon proun de dènt sus li tros de fueio, que i'ague ges de péu sus l'ipantium (ensèn di pèço souto l'ouvàri), nimai sus lou dessubre di fueio ; pamens li péu de pecou de fueio soun bèn dre.
Usanço :Li fueio (ensalado e té) coume li racino soun manjadisso. Èi couneigudo pèr sougna li plago, li bruladuro e pèr sarra li car, adounc bono contro la cacagno. Tambèn s'utiliso pèr d'ùni proublèmo de femo (règlo, pacholo...).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alchemilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2400 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso fresco
- Riéusset
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Alchemilla xanthochlora Rothm., 1937
(= Alchemilla vulgaris auct. )